Göğüs Şişliği (Mastodini)
Göğüs şişliği, tıbbi adıyla mastodini veya mastalji, kadınlarda yaygın olarak görülen bir durumdur. Meme dokusunda hassasiyet, ağrı, dolgunluk veya şişkinlik hissi ile karakterizedir. Erkeklerde de nadiren görülebilir. Göğüs şişliği genellikle döngüseldir, yani adet döngüsü ile ilişkilidir, ancak döngüsel olmayan nedenleri de olabilir. Şiddeti kişiden kişiye değişebilir, hafif bir rahatsızlıktan günlük aktiviteleri engelleyen şiddetli ağrıya kadar değişebilir.
Sınıflandırma
Göğüs şişliği temelde iki ana kategoriye ayrılır:
- Döngüsel Mastodini: Adet döngüsüyle ilişkili olan, genellikle adetten önce başlayıp adet başladıktan sonra azalan veya kaybolan göğüs şişliğidir.
- Döngüsel Olmayan Mastodini: Adet döngüsüyle ilişkili olmayan, sürekli veya aralıklı olarak devam eden göğüs şişliğidir. Bu tip genellikle daha lokalizedir ve tek memede daha belirgin olabilir.
Nedenleri
Göğüs şişliğinin birçok olası nedeni vardır ve bazı durumlarda kesin nedeni belirlemek zordur.
Döngüsel Mastodini Nedenleri:
Döngüsel Olmayan Mastodini Nedenleri:
- Meme Kistleri: Memede oluşan sıvı dolu kesecikler (kistler) ağrı ve şişliğe neden olabilir.
- Fibrokistik Değişiklikler: Meme dokusunda meydana gelen, genellikle iyi huylu olan değişikliklerdir. Bu değişiklikler, meme dokusunun daha yoğun ve topaklı hissedilmesine neden olabilir.
- Meme Enfeksiyonları (Mastit): Özellikle emzirme döneminde görülen meme enfeksiyonları ağrı, şişlik, kızarıklık ve ateş gibi belirtilere neden olabilir.
- İlaçlar: Bazı antidepresanlar, kalp ilaçları ve diüretikler gibi ilaçlar göğüs şişliğine neden olabilir.
- Meme Yaralanmaları: Memeye alınan darbeler veya cerrahi müdahaleler sonrası göğüs şişliği görülebilir.
- Meme Kanseri: Nadiren, göğüs şişliği meme kanseri'nin bir belirtisi olabilir. Ancak, göğüs şişliği genellikle kanserin ilk belirtisi değildir.
- Kaburga Kıkırdağı İltihabı (Kostokondrit): Göğüs kafesi bölgesinde ağrıya neden olan bu durum, bazen göğüs şişliği ile karıştırılabilir.
Diğer Faktörler:
- Stres: Stres, hormonal dengesizliklere yol açarak göğüs şişliğini tetikleyebilir.
- Diyet: Aşırı kafein tüketimi bazı kadınlarda göğüs şişliğini artırabilir.
- Yanlış Sütyen Kullanımı: Uygun olmayan sütyenler memeye baskı yaparak ağrıya ve şişliğe neden olabilir.
Belirtiler
Göğüs şişliğinin belirtileri şunları içerebilir:
- Meme dokusunda hassasiyet veya ağrı
- Memelerde dolgunluk veya ağırlık hissi
- Memelerde şişkinlik
- Memelerde zonklama veya yanma hissi
- Kol altına yayılan ağrı
- Memede ele gelen kitleler veya topaklar (Bu durumda mutlaka doktora başvurulmalıdır).
Teşhis
Göğüs şişliğinin nedenini belirlemek için doktorunuz aşağıdaki yöntemleri kullanabilir:
- Fiziksel Muayene: Doktorunuz memelerinizi elle muayene ederek herhangi bir kitle, sertlik veya anormallik olup olmadığını kontrol edecektir.
- Tıbbi Öykü: Doktorunuz, adet döngünüz, kullandığınız ilaçlar, aile öykünüz ve diğer tıbbi durumlarınız hakkında bilgi alacaktır.
- Mamografi: Mamografi, meme dokusunun röntgenidir. 40 yaşın üzerindeki kadınlarda veya meme kanseri riski yüksek olan kadınlarda kullanılır.
- Ultrason: Ultrason, ses dalgaları kullanarak meme dokusunun görüntülerini oluşturur. Kistleri veya diğer sıvı dolu kesecikleri tespit etmek için kullanılır.
- Meme MR: Meme MR'ı, meme dokusunun daha ayrıntılı görüntülerini sağlar. Şüpheli alanları daha iyi değerlendirmek için kullanılır.
- Biyopsi: Doktorunuz, şüpheli bir alandan doku örneği alarak biyopsi yapabilir. Bu örnek, kanser hücreleri olup olmadığını kontrol etmek için laboratuvara gönderilir.
Tedavi
Göğüs şişliğinin tedavisi, nedenine ve şiddetine bağlıdır. Hafif vakalarda tedaviye gerek olmayabilir.
Evde Yapılabilecekler:
- Ağrı Kesiciler: Reçetesiz satılan ağrı kesiciler (ibuprofen, naproksen veya parasetamol gibi) ağrıyı hafifletebilir.
- Sıcak veya Soğuk Kompres: Memeye sıcak veya soğuk kompres uygulamak ağrıyı azaltabilir.
- Destekleyici Sütyen: Gün boyunca destekleyici bir sütyen giymek memelere destek sağlayarak ağrıyı azaltabilir. Özellikle egzersiz yaparken veya uyurken spor sütyeni giymek faydalı olabilir.
- Diyet Değişiklikleri: Kafein ve tuz tüketimini azaltmak bazı kadınlarda semptomları hafifletebilir.
- Vitaminler ve Takviyeler: E vitamini, B6 vitamini veya çuha çiçeği yağı gibi takviyelerin göğüs şişliğini azaltmaya yardımcı olduğuna dair bazı kanıtlar bulunmaktadır. Ancak, bu takviyeleri kullanmadan önce doktorunuza danışmanız önemlidir.
Tıbbi Tedavi:
- Hormonal Tedaviler: Şiddetli döngüsel mastodini vakalarında, doktorunuz doğum kontrol hapları veya diğer hormonal ilaçlar reçete edebilir.
- Danazol: Bu ilaç, şiddetli mastodini vakalarında kullanılan bir androjen hormonudur. Ancak, yan etkileri nedeniyle genellikle ilk tercih değildir.
- Tamoksifen: Bu ilaç, meme kanseri tedavisinde kullanılan bir anti-östrojen ilacıdır. Şiddetli mastodini vakalarında da kullanılabilir.
- Kist Aspirasyonu: Meme kistleri ağrıya neden oluyorsa, doktorunuz bir iğne ile kisti boşaltabilir (aspirasyon).
- Antibiyotikler: Meme enfeksiyonları (mastit) antibiyotiklerle tedavi edilir.
Prognoz
Göğüs şişliği genellikle ciddi bir durum değildir ve çoğu vakada tedavi edilebilir. Ancak, altta yatan ciddi bir nedenin olup olmadığını belirlemek için bir doktora danışmak önemlidir. Özellikle memede yeni bir kitle, ciltte değişiklikler veya meme ucundan kanlı akıntı varsa, derhal doktora başvurulmalıdır.
Önleme
Göğüs şişliğini önlemek için kesin bir yöntem olmamasına rağmen, bazı yaşam tarzı değişiklikleri semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir:
- Sağlıklı beslenme
- Düzenli egzersiz
- Stres yönetimi
- Kafein ve alkol tüketimini azaltma
- Uygun sütyen kullanımı
Uyarı: Bu makalede yer alan bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlıdır ve tıbbi tavsiye yerine geçmez. Herhangi bir sağlık sorununuz varsa, mutlaka bir doktora danışınız.